Cần Giờ - từ độc đạo thành trung tâm hạ tầng

Cần Giờ được kỳ vọng trở thành trung tâm mới về hạ tầng, cửa ngõ hướng biển của TP.HCM.

Khu vực Cần Giờ (gồm 4 xã Cần Giờ, Bình Khánh, An Thới Đông, Thạnh An tách ra từ huyện Cần Giờ cũ) từng được ví như "nàng công chúa ngủ trong rừng", nay đang được đánh thức. Hàng loạt công trình quy mô lớn, công nghệ hiện đại đã và đang hội tụ về đây trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, báo hiệu một thời kỳ bứt phá để Cần Giờ vươn lên trong hành trình phát triển.

Điểm nhấn rõ nét nhất trong bước chuyển của Cần Giờ là dự án khu đô thị du lịch lấn biển Vinhomes Green Paradise. Với quy mô 2.870ha, dân số dự kiến khoảng 230.000 người, đây không chỉ là một khu đô thị mà là TP sinh thái, thông minh, nghỉ dưỡng, dịch vụ đạt chuẩn quốc tế, tạo nên "kỳ quan đô thị trên biển" - biểu tượng mới cho tầm vóc của TP.HCM

Kết nối với siêu đô thị này, Công ty CP đầu tư và phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed (Tập đoàn Vingroup) cũng đã nghiên cứu đường sắt đô thị tốc độ cao từ trung tâm TP.HCM đến Cần Giờ, dài 48,5km. Nhà đầu tư đang đẩy nhanh các thủ tục với mục tiêu khởi công dự án ngay trong năm 2025 và hoàn thành vào năm 2028. 

Với tốc độ 350km/h, khi hoàn thành, tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao này sẽ rút ngắn thời gian đi lại từ trung tâm đến khu đô thị lấn biển còn khoảng 12 phút, chuyên chở từ 30.000 - 40.000 hành khách mỗi giờ, mỗi hướng.

Mới nhất, đầu tháng 10-2025, UBND TP.HCM đã có văn bản chỉ đạo các sở ngành thẩm định và có ý kiến đánh giá về đề xuất của Vingroup nghiên cứu dự án đường vượt biển Cần Giờ - Vũng Tàu theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao), báo cáo trước ngày 10-10. 

Trong đề xuất, Vingroup cho hay sau khi Bà Rịa - Vũng Tàu sáp nhập vào TP.HCM, nhu cầu kết nối trực tiếp giữa hai khu vực ven biển càng trở nên cấp thiết. 

Khu vực này có vị trí chiến lược về kinh tế biển, du lịch và phát triển đô thị sinh thái, nhưng hiện hạ tầng giao thông vẫn còn hạn chế, chủ yếu phụ thuộc vào phà và các tuyến đường vòng. 

Tuyến đường vượt biển Cần Giờ - Vũng Tàu sẽ giúp rút ngắn đáng kể thời gian đi lại giữa hai khu vực, tạo hành lang giao thông mới kết nối các vùng chức năng trong TP.

Song song đó, Cần Giờ đang được đầu tư thêm các công trình đường bộ để phá thế độc đạo, qua sông phải lụy phà Bình Khánh. Cụ thể mới đây Sở Xây dựng đã trình UBND TP quyết định chủ trương đầu tư nút giao kết nối cao tốc Bến Lức - Long Thành với đường Rừng Sác, tổng vốn hơn 2.969 tỉ đồng. 

Dự án được đề xuất khởi công đầu năm 2026 và hoàn thành năm 2028. Khi nút giao này đưa vào khai thác, người dân từ miền Tây và Đông Nam Bộ có thể đi thẳng đến Cần Giờ qua đường vành đai 3 TP.HCM - cao tốc Bến Lức Long Thành - đường Rừng Sác để đến Cần Giờ nhanh hơn.

Cùng với nút giao trên, cầu Cần Giờ hiện đang được TP đẩy nhanh thủ tục triển khai. Công trình hơn 11.000 tỉ đồng này đang được Công ty cổ phần Tập đoàn Masterise và Trungnam Group đều quan tâm và đề xuất đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP).

Về hướng kết nối với thế giới qua đường biển, sau sáp nhập, TP.HCM dự định sẽ phát triển cụm cảng - logistics thông minh tại Cái Mép - Thị Vải - Cần Giờ theo mô hình siêu cảng số và hệ thống logistics tích hợp, vận hành dựa trên nền tảng dữ liệu lớn. 

Hội tụ đủ yếu tố thiên thời và địa lợi, TP.HCM có cơ hội vươn lên trở thành trung tâm logistics biển hàng đầu Đông Nam Á - cửa ngõ kết nối trực tiếp với chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, KTS Khương Văn Mười - nguyên Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM - cho rằng siêu dự án hạ tầng như đường vượt biển, đường ven biển, metro, cùng với dự án đô thị lấn biển sẽ làm đảo chiều dòng lưu chuyển của du khách và người dân. Khi đó, từ Vũng Tàu sang Cần Giờ chỉ mất khoảng 10 phút và du khách, người dân sẽ từ Vũng Tàu qua Cần Giờ để vui chơi giải trí.

Hoặc từ trung tâm TP.HCM đi Vũng Tàu sẽ chọn lối đi qua Cần Giờ, từ ven biển miền Tây đi TP.HCM và Vũng Tàu cũng đi qua Cần Giờ, thay vì đi các tuyến đường vòng như hiện nay.

Theo ông, Cần Giờ được xem là "đường cùng, ngõ cụt", suốt nhiều thập niên chưa phát triển tương xứng với tiềm năng to lớn của mình. Trong khi đó, Bà Rịa - Vũng Tàu sở hữu lợi thế cảng biển nước sâu và du lịch biển, song vẫn gặp hạn chế trong liên kết vùng và phát triển chuỗi giá trị. Sau sáp nhập, hai khu vực này bổ sung hoàn hảo cho nhau, tạo nên một cực phát triển mới vừa có hệ sinh thái tự nhiên vừa có hạ tầng đô thị - khu đô thị du lịch tầm cỡ.

Ông Mười cho rằng việc đầu tư đường vượt biển Cần Giờ - Vũng Tàu cùng với tuyến đường ven biển TP.HCM kết nối với ĐBSCL sẽ là cú hích lớn mở ra không gian phát triển mới. Ngoài ra, các cơ quan chức năng cũng cần tính toán đến việc kết nối đường sắt hoặc metro từ Vũng Tàu qua Cần Giờ hoặc kết nối với các tỉnh miền Tây qua Đồng Tháp, Tây Ninh.

"Mỗi chuyển động từ đô thị lấn biển Cần Giờ, đến metro, cảng biển đến đường vượt biển đều là động lực thúc đẩy sự phát triển của TP.HCM mới. Bởi ở đâu hạ tầng giao thông phát triển thuận lợi, ở đó kinh tế sẽ bứt phá mạnh mẽ. Thế giới không chờ chúng ta, vì vậy TP cần phải tăng tốc thật nhanh để kịp bắt nhịp và vươn lên", ông Mười nói.

Phân tích về sự kết nối hạ tầng, kỹ sư Vũ Đức Thắng - chuyên gia quy hoạch, thiết kế giao thông - cho rằng hiện nay mọi luồng hàng hóa từ miền Tây đều đang tụ về Mỹ Tho - Đồng Tháp (Tiền Giang cũ). Các con đường giải tỏa cho nguồn lực tại Mỹ Tho đều đang phải đi vòng cung lớn về Bến Lức - lên Biên Hòa - ra Bắc. Nếu có một con đường đi tắt ven biển sẽ giảm được rất nhiều thời gian và chi phí.

Từ Cần Giờ nhìn qua vịnh Gành Rái, Vũng Tàu hiện ra ngay trước mắt - khoảng cách tưởng gần mà lại xa chỉ vì chưa có đường nối trực tiếp. Trong khi đó, dự án khu đô thị lấn biển Cần Giờ đang thi công nhộn nhịp, cùng với định hướng phát triển mới của TP.HCM sau sáp nhập sẽ thúc đẩy mạnh mẽ nhu cầu đi lại và giao thương.

"Điều đó đòi hỏi phải sớm triển khai các công trình giao thông chiến lược, tầm vóc như đường ven biển phía Nam bao gồm cả cầu vượt biển Cần Giờ - Vũng Tàu để tạo sức bật cho cả trục đô thị ven biển phía Nam. 

Từ đây, tuyến đường này sẽ tiếp nối với tuyến ven biển miền Trung, vươn thẳng ra miền Bắc, hình thành nên một dải hành lang ven biển Bắc - Nam liền mạch, mở đường cho một tầm nhìn phát triển dài lâu của đất nước", ông Thắng đề xuất.